Bugün internette rastlady?ym bir haberi sizlerle payla?mak istedim.Ba?lyk aynen "Türkler Tsunami'ye Yeni Ysim Buldu" ?eklindeydi. Sizlerin bu sayfayy açarken duydu?u meraky bende ya?adym, "Acaba nasyl bir isim?" dü?üncesine takyldym. Ba?ly?y tyklady?ymda altta bu yazy çykty. Konuyu isteyen istedi?i yere çekebilir.Benden yana tam bir Yorumsuz!!! :

"Tsunami, Türklerin 'ombudsman'dan sonra belki de en zorlandy?y ikinci sözcük oldu.
Türk insany, kimi zaman hatyrlamakta ya da söylemekte zorlanynca "Tsunami"ye yeni isim takty:
Tosun Abi.

'Bunu yazan Tosun...' olarak uzun süre önce tuvalet literatürüne girmi? olan yazar "Tosun", Türkler tarafyndan artyk "Tsunami" anlamynda kullanylmaya ba?landy. Hem de abili?e yükseltilerek..

Halk, günlük konu?malar syrasynda bir türlü dilinin dönmedi?i ve "tubusami, tusumami, tusumani" vb. gibi yanly? biçimde dile getirdi?i "tsunami" yüzünden alay edilmesinden bykmy? olacak ki, kendisine en yakyn ismi buldu: Tosun abi.


Aslynda Türklerin, tsunami'den çok korkmalary ve ya?anan felaket nedeniyle son derece üzüntü duymalary nedeniyle "Tosun Abi"ye ba?vurduklary dü?ünülüyor.Duygusal bir yapyya sahip ve mizah anlayy?y zengin Türk insany, her olaya farkly açydan bakarak bir ?ekilde ya?amanyn yolunu ne olursa olsun buluyor.. "

www.digimedya.com

Bir ara daha bu konu hakkynda de?i?ik fikirler duymu?tum. Acaba forumdaki arkada?lar bu konu hakkynda ne dü?ünüyor. Yani yeni isim bulma hakkynda .

Aklymdan "devdalga" geçiyor ama onu kullandy?ymyzda tsunami'nin tam kar?yly?yny alabiliyor muyuz, emin de?ilim. Japonlar ''tsunami'', Çinliler ''hungtao''(?) diyor. Tsunami, Japonca'da ‘liman dalgasy’ anlamyna geliyor ve "devdalga" neredeyse tüm dünya dillerinde "tsunami" ?eklinde geçiyor. Sözcük, dünya dillerine 19.yy sonlarynda Japonya'da meydana gelen bir depremden sonra girmi?. Aslynda sözcük türetme bölümüne bir ba?lyk açyp tarty?sak isabetli olur.Devdalga tam kar?ylyk olmasa gerek.Mesela, Japonya'da birisine liman dalgasy dedi?imizde hemen "tsunami diye adlandyrdy?ymyz kyyyya çok büyük ?ekilde gelen dalgalar" anla?ylyr.Türkiye'de liman dalgasyny kullanamayyz.Devdalga geliyor dedi?imizde de tam kar?yly?y alamayyz.Bu tsunamide hepimizin gördü?ü dalgalaryn kyyylary yutmasyydy.Acaba "kyyyyutan" nasyl bir kar?ylyk olur??? Çok daha çe?itli fikirler elbet çykacaktyr. Önerilerinizi bekliyoruz.

"Tosun abi" çok hoştu aslında. Bana kalsı ben buna fiziksel yapısından ve işlevinden dolayı "CANAVAR DALGA" derdim.

Sahildeyim, birisi denizden beri ko?arak gelmeye ba?lyyor "Kaaaaçyyyyyyn loooo Tosun A?bi geliyor!!" Hiç de fena olmaz hani?

EURO'ya yumoş diyen halkımın yaratıcı zekası bunu böyle kullanırsa şaşmam. Üstelik komik de olsa zevkle kullanırım. Adına yakışırcasına tosun gibi bize yakışan bir isim. Üstelik sözcük türetmenin kurallarını zorlamayan bir yapıya sahip. Önemli olan o çağrışımı yaptırabilme. Bence bu da gerçekten yansıtıyor.

Tomcat dostum yorumun çok hoştu. Gözümün önüne sanki o sahne geldi ama inan üzüleceğime gülmeye başladım. Allah kimseyi tosun abinin hışmına uğratmasın.

Amin

Erpay ve ben tsunami için daha kulağa hoş gelen bir isim bulduk:
Tosunhami

Arkadaşlar sorunuza bilimsel bir yanıt vereyim. Prof. Dr. Ahmet Cevdet Yalçıner 'depreşim' diyor. Emekli Prof. Dr. Ahmet Ercanda 'süpürgen' diyor. İkisinden birini seçiniz. Deprembilimciler bunu diyorsa Tartışma bitmiştir tosuncuğum.

Tosun A?bi aslynda fena de?il ama benim korktu?um, malum Türk milleti olarak oldukça misafirperveriz.Yçimizden "Ya karde?, Tosun A?bi bi u?ramy?, gelmi?ken bir çayymyzy, kahvemizi içsin; hem kendisini görmeden gitmeleyim" diyen topra?ymyn insanlary sahile dolu?ursa (hem de ellerinde çay bardaklaryyla) halimiz nice olur?

Tanymlamalar sadece "depre?im" olarak de?il "depre?im dalgasy" olarak yapylmy?tyr.A.Cevdet Yalçyner Bey'in "Depre?im dalgasy" tanymlamasy bence yanly?, kelimenin olu?umu ayny "Titre?im" sözcü?ündeki gibi."Titre?im", "Küçük ve hyzly salynym" anlamynda ve "titremek" fiil kökünden gelme."Titremek" de "Küçük ve hyzly salynym hareketleri yapmak" anlamyndadyr."Depre?im"in de "depre?mek" kökünden geldi?i gözüküyor."Depre?mek" de "Yeniden ortaya çykmak, nüksetmek" anlamyndadyr.Peki o zaman bu sözcük "yeniden ortaya çykma eylemi, nüksetme" anlamyna gelmez mi?Kelimenin farkly bir kök yapysy olarak da "Deprem"i gösterebiliriz.Peki o zaman da sözcü?ün sonundaki -im ekini açyklayabilir miyiz? Küçültme anlamyndamydyr? Prof. Cevdet Yalçyner, bu tanymlamayy yaparken, "denizin herhangi bir bölgesinde yerel olarak olu?an depre?im nedeniyle ortaya çykan dalgalar için" "depre?im dalgasy” tanymlamasyny yapmy?tyr ki ben bunu pek do?ru bulmuyorum.(tabi benim ?ahsi fikrim).Hocamyzyn vermek istedi?i mesaj "tsunami için küçük bir depremin bile yeterli olaca?y veya küçük çaply bir tsunaminin bile büyük zararlary olaca?y" anlamynda galiba, zaten Japonlar tsunamiyi adlandyryrken "zayyf bir tsunaminin bile kyyylarda ve sy? sularda ?iddetli akyntylar olu?turmasy ve özellikle limanlarda hasara yol açmasy" özelli?ini gözönüne alarak "tsu (liman) nami (dalga)" demi?lerdir.Tam anlatamadym galiba ama bence depre?im dalgasy tanymlamasy biraz a?yry yapay gibi.Kendi içinde çeli?kili.

Merhaba,
Bende tomcat'a katılıyorum. İngilizce veya Almanca da canavar dalga sözü yalnız üç beş ardışık dalganın oluşturduğu durum için kullanıyor. Kışın fırtınada Akdeniz veya Karadeniyde görebileceğimiz türden.
Tsunami ise yanardağ veya deprem sonrası oluşan sürekli dalgaların kıyıyı yutması durumu oluyor. Tsunami için kıyıyutan dalga denilebilir.

Evet güzel bir öneri. Yukarıda Tomçet dostumuz da bunu önermişti. Ben de sadece KIYIYUTAN derdim. Zaten bu işin dalgalar tarafından yapılmakta olduğu bilinmektedir. Bu nedenle KIYIYUTAN DALGALAR dememiz gereksiz. Kullanımda pratiklik ve sözcükte tasarruf göz önüne alınırsa KIYIYUTAN çok güzel.

Saygılarımla

Bence kesinlikle süpürgen dalga terimini kullanmalıyız. Zaten günlük hayatımda da bu söyleyişi kullanıyorum. Bence çok uygun.

Geçenlerde Jülide Gülizar'la yapylan bir söyle?i dinledim. Sayyn Gülizar "DEPRE?YM DALGALARI" diyordu. Bu çok ho?uma gitti. Gerçekten anlam olarak tüm özellikleri yansytmaya yetiyordu. Ne dersiniz? Bence bundan iyisi can sa?ly?y.